با افزایش آگاهی عمومی درباره ویروس HPV و پیامدهای آن، به‌ویژه ابتلا به سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی، استفاده از واکسن‌های پیشگیرانه در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است. در میان واکسن‌های موجود، دو نام پرآوازه بیش از دیگران به گوش می‌رسد: گارداسیل و سرواریکس. بسیاری از بیماران یا والدین نوجوانان با این پرسش مواجه‌اند که تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس دقیقاً در چیست و کدام گزینه مناسب‌تر است؟
برای افرادی که به دنبال پیشگیری مؤثر و علمی از HPV هستند، دانستن تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو واکسن حیاتی است. همچنین اگر تاکنون به مرکز درمان hpv مراجعه کرده‌اید یا به‌دنبال راهی برای درمان hpv هستید، این مقاله می‌تواند دید جامع‌تری از انتخاب‌های پیش روی شما ارائه دهد.
ساختار و ترکیب واکسن‌های HPV
یکی از مهم‌ترین نکات در بررسی تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس، تفاوت در ترکیب و انواع ویروس‌هایی است که این دو واکسن پوشش می‌دهند. واکسن سرواریکس فقط علیه دو نوع پرخطر ویروس HPV یعنی نوع ۱۶ و ۱۸ طراحی شده که عامل اصلی بیش از ۷۰٪ موارد سرطان دهانه رحم هستند. در مقابل، واکسن گارداسیل نسخه‌های مختلفی دارد و نسخه رایج آن، گارداسیل ۹، تا ۹ نوع از ویروس را پوشش می‌دهد که شامل انواع پرخطر و زگیل‌ساز است.
این تفاوت در ترکیب باعث شده گارداسیل کاربرد وسیع‌تری داشته باشد و نه‌تنها برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بلکه برای پیشگیری از زگیل تناسلی نیز توصیه شود. سرواریکس بیشتر در برنامه‌های واکسیناسیون دولتی و در مناطقی استفاده می‌شود که تمرکز بر کاهش نرخ سرطان است. بنابراین افراد باید براساس شرایط بدنی، منطقه جغرافیایی و توصیه پزشک، گزینه مناسب را انتخاب کنند.
در نهایت می‌توان گفت که هر دو واکسن ایمنی مناسبی فراهم می‌کنند، اما تفاوت در گستره پوشش و ترکیب آن‌ها یکی از اصلی‌ترین عوامل در تصمیم‌گیری افراد است. آگاهی از این تفاوت‌ها، اولین گام برای انتخاب آگاهانه است.
گروه های هدف و کاربردهای پزشکی واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس
در بررسی تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس باید به گروه‌های هدفی که هر واکسن برای آن‌ها توصیه می‌شود نیز توجه کرد. واکسن سرواریکس عمدتاً برای زنان طراحی شده است و مجوز استفاده برای مردان در بسیاری از کشورها ندارد. در مقابل، گارداسیل برای هر دو جنس مؤثر است و در پیشگیری از انواع بیماری‌های HPV در مردان نیز کاربرد دارد.
برای دختران نوجوان، هر دو واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی توصیه می‌شوند. اما اگر خانواده‌ای به دنبال محافظت از پسران نیز باشد، تنها گارداسیل گزینه مناسبی است. به همین دلیل این واکسن در برنامه‌های واکسیناسیون عمومی در کشورهای توسعه‌یافته برای هر دو جنس استفاده می‌شود.
اگر فردی قبلاً مبتلا به یکی از انواع HPV بوده باشد، انتخاب واکسن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. پزشک با در نظر گرفتن نوع ویروسی که فرد داشته، ممکن است یکی از این دو را توصیه کند. بنابراین مشاوره پزشکی پیش از تزریق واکسن ضروری است.
مدت زمان ایمنی و نیاز به دوز یادآور واکسن‌های HPV
یکی دیگر از محورهای اصلی در تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس، مدت زمان ایجاد ایمنی و ضرورت تزریق دوزهای یادآور است. هر دو واکسن در قالب سه دوز ارائه می‌شوند که طی شش ماه تزریق می‌گردند. اما مطالعات نشان داده‌اند که ایمنی حاصل از سرواریکس ممکن است در برخی افراد طولانی‌تر باقی بماند، به‌ویژه در زنان زیر ۱۵ سال.
در مقابل، گارداسیل به‌دلیل پوشش وسیع‌تری که دارد، ممکن است نیاز به بررسی مجدد در سال‌های آتی داشته باشد، به‌ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا دوزهای تزریق را کامل نکرده‌اند. همچنین برخی پزشکان برای بیماران در معرض خطر بالا، توصیه می‌کنند در سال‌های آینده تست ایمنی تکرار شود.
اگرچه هیچ‌کدام از واکسن‌ها در حال حاضر به‌طور رسمی نیاز به یادآور ندارند، اما بررسی‌های بلندمدت همچنان ادامه دارد. تصمیم به تکرار واکسن باید براساس ارزیابی بالینی و مشاوره با متخصص انجام شود.
میزان اثربخشی واکسن HPV و حفاظت در برابر سرطان
یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که در مواجهه با تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس مطرح می‌شود، میزان اثربخشی آن‌ها در پیشگیری از سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌های وابسته به HPV است. سرواریکس با تمرکز بر دو نوع پرخطر ویروس، توانسته در مطالعات بالینی محافظت بسیار قوی‌ای در برابر سرطان دهانه رحم ایجاد کند و در برخی کشورها حتی باعث کاهش چشمگیر آمار سرطان شده است.
در مقابل، گارداسیل با پوشش بیشتر انواع HPV، نه‌تنها در کاهش نرخ سرطان دهانه رحم مؤثر بوده بلکه در کاهش ابتلا به سرطان مقعد، آلت تناسلی، و دهان و حلق نیز نقش داشته است. این ویژگی آن را به گزینه‌ای مناسب‌تر برای استفاده عمومی در جوامع تبدیل کرده است.
با این حال، اگر هدف صرفاً پیشگیری از سرطان دهانه رحم در زنان باشد، سرواریکس انتخابی کارآمد است. اما برای افرادی که در معرض انواع بیشتری از ویروس هستند، گارداسیل ایمنی گسترده‌تری فراهم می‌کند. تصمیم‌گیری بین این دو باید با نگاه به سبک زندگی، سابقه پزشکی و مشاوره تخصصی صورت گیرد.
تأثیر واکسن بر زگیل تناسلی و عفونت‌های سطحی
در مقایسه تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس، موضوع زگیل تناسلی اهمیت بالایی دارد. واکسن گارداسیل، به‌ویژه نسخه ۹گانه، انواع ۶ و ۱۱ HPV را نیز پوشش می‌دهد که عامل اصلی ایجاد زگیل‌های تناسلی هستند. این ویژگی، گارداسیل را در پیشگیری از ضایعات پوستی ناشی از HPV بسیار مؤثر کرده است.
در حالی‌که سرواریکس فاقد پوشش برای این دو نوع ویروس است و بنابراین هیچ تأثیری در کاهش ابتلا به زگیل تناسلی ندارد. به همین دلیل در کشورهایی که شیوع زگیل تناسلی بالاست یا خانواده‌ها نگران مشکلات ظاهری و اجتماعی این ضایعه هستند، گارداسیل انتخاب بهتری محسوب می‌شود.
با توجه به این نکته، اگر هدف واکسن پیشگیری از هرگونه علائم ظاهری مانند زگیل باشد، گزینه سرواریکس چندان مناسب نیست. تفاوت در نوع ویروس‌های پوشش داده‌شده، دلیل اصلی این تفاوت در اثربخشی است.
میزان درد، عوارض جانبی و واکنش‌های بدنی در برابر واکسن HPV
هر واکسنی ممکن است با عوارضی همراه باشد، و در بررسی تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس باید به این جنبه نیز توجه کرد. در هر دو واکسن، عوارض رایجی مانند درد در محل تزریق، تب خفیف، سردرد یا احساس خستگی گزارش شده است. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که گارداسیل به‌دلیل حجم بالاتر پروتئین‌های ویروسی، در برخی افراد واکنش‌های موضعی بیشتری ایجاد می‌کند.
همچنین برخی از کاربران سرواریکس عنوان کرده‌اند که این واکسن درد کمتری داشته و به‌ویژه برای نوجوانان قابل تحمل‌تر است. البته واکنش به واکسن‌ها بسیار شخصی و متغیر است و نمی‌توان قضاوت قطعی کرد. برای برخی افراد هیچ عارضه‌ای رخ نمی‌دهد و برای برخی دیگر چند روز احساس کسالت طبیعی است.
در هر حال، پزشکان پیش از تزریق هر واکسن، سابقه آلرژی، سیستم ایمنی و وضعیت سلامت عمومی فرد را بررسی می‌کنند تا گزینه‌ای ایمن‌تر انتخاب شود. میزان بروز عوارض جدی در هر دو واکسن بسیار پایین و قابل کنترل است.
هزینه واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس
آخرین جنبه در مقایسه تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس، بحث هزینه و دسترسی است. گارداسیل به‌دلیل پوشش وسیع‌تر، معمولاً قیمت بالاتری دارد و در بسیاری از کشورها به‌صورت آزاد یا از طریق بیمه ارائه می‌شود. در حالی‌که سرواریکس در بسیاری از کشورها توسط دولت‌ها تأمین شده و در برنامه‌های واکسیناسیون رایگان نوجوانان قرار دارد.
در ایران نیز بسته به سیاست‌های بهداشتی و تأمین‌کننده دارو، ممکن است هر دو واکسن در دسترس نباشند یا نیاز به سفارش از خارج کشور داشته باشند. بنابراین خانواده‌ها باید از مراکز معتبر مشاوره بگیرند و در صورت نیاز، برای واردات قانونی اقدام کنند.
در انتخاب بین این دو، نباید فقط قیمت ملاک قرار گیرد. بلکه باید به اثربخشی، نیازهای فردی، و توصیه‌های پزشکی توجه داشت. بهترین گزینه برای یک فرد ممکن است برای دیگری مناسب نباشد.
📞 برای دریافت مشاوره درمانی و تغذیه‌ای با شماره ۰۲۱-۸۸۷۱۴۴۹۳ تماس بگیرید.
نتیجه‌گیری
تفاوت واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس در نوع ویروس‌های تحت پوشش، گروه‌های هدف، کاربردهای بالینی و حتی قیمت و عوارض جانبی مشهود است. انتخاب بین این دو واکسن باید آگاهانه، بر پایه مشاوره پزشکی و متناسب با شرایط فردی انجام شود. هر دو واکسن گام‌های بزرگی در پیشگیری از بیماری‌های جدی مانند سرطان و زگیل‌های تناسلی هستند، اما آگاهی از تفاوت‌ها، کلید انتخاب درست است.
