اخیراً عفونت با ویروس hpv به میزان زیادی در میان دختران و پسران ایرانی دیده میشود. این موضوع بهدلیل الگوهای رفتار جنسی پرخطر در میان آنهاست. آلودگی به ویروس HPV ممکن است با بروز زگیلهای متعدد در ناحیه تناسلی یا دهان باشد یا در برخی افراد هیچگونه علامتی نداشته باشد. بسیاری از پژوهشگران ایرانی در جستجو علت اصلی شیوع بالای این بیماری هستند. نتایج نشان دادهاند که بیشتر افراد مبتلا یا از بیماری خود اطلاعی ندارند یا از مراجعه به پزشک و فاش شدن اطلاعات خود هراس دارند. این موضوع باعث میشود که این افراد ویروس را به شرکای جنسی خود انتقال دهند.
علت اصلی گسترش ویروس HPV در ایران
به گفته افرادی که در کلینیکهای درمانی فعالیت دارند، اکثر مبتلایان در سنین جوانانی و نوجوانی به این ویروس آلوده میشوند. این موضوع بهدلیل نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه و تجربه روابط جنسی پرخطر است. برخلاف باور عموم، ویروس hpv علاوه بر زمان باعث ایجاد زگیلهای دردناک و آزار دهنده در آلت تناسلی مرد، مقعد و درصورت انجام رابطه جنسی دهانی در دهان و حنجره نیز میشود. از دلایل اصلی گسترش ابتلا به ویروس HPV در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم آگاهی مردم
متاسفانه بسیاری از مردم با نحوه انتقال ویروس، مکانیسم بیماریزایی و درمانهای زگیلهای ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV آشنا نیستند. حتی ممکن است بسیاری از افراد باورهای غلطی را در زمینه این ویروس داشته باشند. یکی از این باورها این است که درصورت استفاده از ابزار جلوگیری مانند کاندوم ویروس hpv منتقل نمیشود. این درحالی است که کاندوم تمام قسمتهای آلت تناسلی را پوشش نمیدهد و همچنین این ویروس از طریق مخاط دهان و بوسیدن نیز منتقل میشود. بنابرین برای جلوگیری از ابتلا باید از هرگونه تماس به پوست افراد آلوده جلوگیری کرد.
عدم انجام غربالگری
متاسفانه انجام چکاپهای سالانه و ماهانه در کشور ایران درمورد همه بیماریها چندان متداول نیست. انجام تستهایی مانند پاپ اسمیر میتواند حتی درصورت نبود زگیلهای تناسلی، آلودگی به ویروس hpv را نشان دهد. این موضوع باعث تشخیص زودهنگام عفونت به ویروس hpv و شروع راهکارهای درمانی میشود. در صورت تشخیص سریع آلودگی به ویروس، استفاده از مکملهای تغذیهای برای تقویت سیستم ایمنی و برخی داروهای ضد ویروسی کفایت میکند؛ این درحالی است که گسترش ضایعات ویروس و اندازه آنها باعث میشود از روشهای تهاجمی مانند جراحی و لیزردرمانی استفاده شود.
انجام روابط جنسي محافظت نشده
روابط جنسی محافظت نشده به خصوص در سنین نوجوانی و افرادی که از آگاهی کمی برخورد دارند، بسیار متداول است. برخی از افرادی که در سنین نوجوانی هستند، روابط جنسی خارج از حد معمول و با شرکای جنسی متعدد را انجام میدهند و این موضوع احتمال آلوده شدن به ویروس hpv را بیشتر میکند. در سالهای اخیر، افزایش فحشا و معمول شدن روابط جنسی پرخطر و خارج از ازدواج به گسترش ابتلا به ویروس hpv دامن زدهاند.
عدم تزریق واکسن گارداسیل
باورهای غلطی درمورد تزریق واکسن گارداسیل در میان افراد وجود دارد. برخی تزریق واکسن را مساوی با بیمار شدن و بروز ضایعات جلدی میدانند؛ این درحالی است که واکسن ضد ویروس پاپیلوما یا گارداسیل، موثرترین راه برای پیشگیری از بروز این بیماری است. برنامه تزریق واکسن گارداسیل در برخی کشورها به عنوان یک اقدام ضروری برای نوجوانان محسوب میشود. متاسفانه تزریق واکسن گارداسیل در ایران نیز آنطور که باید شناخته شده نیست. همچنین برخی افراد تصور میکنند که تزریق واکسن گارداسیل برای افرادی است که شرکای جنسی متعدد و روابط جنسی خارج از محدوده ازدواج دارند. لازم است بدانید که به دلیل احتمال انتقال واکسن گارداسیل از طریق محیطهای آلوده مانند استخر، مراکز درمانی و بیمارستانها تزریق این واکسن برای همه افراد امری ضروری است. این موضوع برای کسانی که دارای مشاغل پرخطر هستند مانند کادر درمان، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
درصد مبتلایان به hpv در ایران
آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد که میزان شیوع ویروس HPV در ایران ۸٪ است؛ این درحالی است که بررسیهای میدانی در مراکز درمانی و کلینیکها گواه درصد بیشتری از افراد مبتلا است. این موضوع به دلیل تمایل افراد برای مراجعه به کلینیکهای خصوصی برای درمان است. معمولاً مبتلایان به زگیل تناسلی از بیماری خود شرم دارند و مایلند که این موضوع را بهصورت محرمانه با پزشک خود در میان بگذارند؛ به همین دلیل این افراد در بازه آماری وزارت بهداشت قرار نمیگیرند.
آیا همه افراد آلوده به ویروس hpv، علائم دارند؟
همانطور که گفته شد بسیاری از افراد مبتلا به زگیل تناسلی بهدلیل نبود ضایعات از بیماری خود اطلاع ندارند. این بیماری متاسفانه در بسیاری از مواقع خاموش است و بهندرت علائمی مانند ضعف، خستگی یا درد در هنگام رابطه جنسی را دارد. بهترین راه برای تشخیص دقیق این ویروس، نمونه برداری با روش پاپ اسمیر است. این روش آلودگی به ویروس زگیل تناسلی را حتی در مراحل ابتدایی نشان میدهد.
راهکارهایی برای کاهش همه گیری ویروس hpv در ایران
آگاهی داشتن نسبت به توصیههای زیر میتواند گام موثری در جلوگیری از اپیدمی HPV در ایران داشته باشد.
- رعایت بهداشت جنسی
- داشتن یک شریک جنسی سالم
- انجام غربالگری و تست پاپ اسمیر
- تزریق واکسن گارداسیل
- دوری از محیطهای پرخطر
- رعایت اصول بهداشتی در مکانهایی مانند استخر و مراکز درمانی
سخن پایانی
گزارشهای بسیاری از مراکز درمانی و کلینیکها حاکی از آن است که گسترش ویروس hpv، بسیار بیشتر شده است. دلیل اصلی این موضوع افزایش عدم آگاهی مردم از راههای انتقال hpv، افزایش تمایل افراد به داشتن شرکای جنسی متعدد و افزایش فاحشه خانههاست. متاسفانه بسیاری از افرادی که ناقل این ویروس هستند از بیماری خود اطلاع ندارند و همین موضوع باعث شیوع بیشتر این بیماری در ایران میشود. در میان مبتلایان به ویروس hpv، عدهای نیز هستند که در محیطهایی مانند مرکز درمانی یا استخرهای آلوده دچار زگیل تناسلی میشوند و بهنوعی قربانی این اتفاق هستند. این افراد نیز نقش مهمی در گسترش ابتلا به ویروس HPV در ایران دارند.
